Oliventreet – Livets tre – El árbol de olivo que da la vida

Skjalg omgjeve av oliventrer i Castilla vest av Madrid i september 1968. Foto: Steinar Omdal.

Det er nokre ting i livet som opplevast som ganske varige. Det er sjølvsagt naturen rundt oss. Det er fjella heime i Noreg, og det er trea våre. Dei blir ikkje så gamle som fjella, men det er noko varig, trygt og traust over dei. Oliventreet såg er fyrste gong i Spania i 1968. Det er ikkje lang tid sidan – for i eit oliventre. Dei vert ofte sers gamle.

Noko trygt og heimleg med eit gamalt oliventre. Ein plass å sverme? Foto: Kitty Karina Høthe Omdal.

Ja opptil to tusen år seiest det! Wikipedia, dette leksikonet på nett, hevdar at det er tre rundt Middelhavet som er så gamle. Eg fann eitt bilete av eit tre frå  Kreta, Chania, som dei hevdar er 4-5 tusen år! .. men i Kroatia på øya Istria skal det vere eit oliventre som er dokumentert 1600 år gamalt! Dette treet ber framleis over 30 kilo oliven kvart år!

Provinsen Jaen opp mot Sierra Nevada har den største olivenproduksjonen i Spania.

Det skal ifylgje Wikipedia, vere over 750 millionar oliventre i verden. 95% av desse står i landa kring Middelhavet. Oliventreet er omtala i gamle skrifter frå oldtida og er bruka i kosthald og helse så lenge menneskje har gått på denne jord. Eit spansk ordtak verdset oliventreet høgt: Det seier at eit oliventre gjer attende 20 gonger meir enn eit menneskje kan.

Oliventrea tek mot den livgjevande sola. Her blir det laga mykje sunnheit for oss!

Olivenbløming

Oliven er frukta som kjem frå treet. Denne vert nytta mykje her ved Middelhavet. Dei har ho i maten på mange vis. Då eg fyrste gong smaka på oliven i september 1968, var det ei beisk og vond smak. Eg vart fortald av far min at olivenfrukta måtte gjære nokre månader i saltlake for at den skulle kunne etast.  Eg lika det ikkje spesielt godt då heller, men slik er med så mykje me et – me endrar smak med åra. Oliven er jo veldig godt det…i mange smakar og variantar.  Det er skrive mykje om oliven og olivenolje. Om dei helsebringande verknadene. Det seiast jo at folk i middelhavslanda har eit betre og sunnare kosthald sidan dei nyttar så mykje oliven i maten. Oliven og kvitlauk. Det er ein kombinasjon for god helse og eit langt sunt liv…. Det trur eg på! Me har alltid nytta desse to ingrediensar i matlaginga i hemer vår. Trur eg har bruka dette heilt sidan er byrja lage dagleg varm middag til familien i 1987…

Dei tek godt vare på oliventrea! Oliventre for omplanting.

Oliven er trevirke,  frukt og olje. Som olje kan den og nyttast i mat og hudkremar og som helsebringande væske i medisin. Spania står for 36% av verdsproduksjonen av olivenolje. Dei turane me hadde vestover i vinter og vår (Granada, Sevilla og Cordoba) tok oss gjennom dei største olivenplantasjane i landet. Det var flott å sjå dei svære markene og bakkane som breidde seg ut i flotte grafiske bilete. Ei oppleving for (det fotografiske) auget. Spanjolane er også dei som konsumerer mest olivenolje. Eg nyttar olivenolje i maten mykje. Men eg har oppdaga at eg ikkje brukar meir her i Spania enn heime. Det forundrar meg, men det har vel me vane å gjere. Har alltid bruka olivenolje og oliven. Me et meir oliven heime, fordi me er vane me dei krydra variantane som finst i innvandrarbutikkane. Skal lage meir salat framover tenkjer eg. Det har vore for lite av den slags til no. Me har lagt på oss fleire kilo, så her må det handling til!

Sånn, der var olivensalaten ferdig til servering!

Andre familiemedlemmer på tur:  Odin… Han er på ei 60-dagars reise i USA og skriv blogg frå turen. Ta ein kikk!
Hans nettlenkje ligg permanent på sia mi til høgre… «Odin si heimeside»

Kalde dagar i Spania (?!) Dias frio en España (?!)

Me reiste frå Noreg til varme Spania, jo, men det har vore kaldt her og dei siste dagane! Det må me stå med! Me kan ikkje halde på illusjonane lengre, sanninga må fram! Før eller seinare ville vel nokre av dykk avsløra oss! Det er ikkje varme Spania. No er det kalde Spania må eg vedgå. Det svinge svært frå den kaldaste natt til den varmaste dag. Inne har me berre elektrisk straum til oppvarming.

Inne er det 13 grader, ute er det 16 grader! Kaldt til frukost på fredag!

Straum er dyrt i Spania (tre gonger så dyrt som Noreg) og spanjolane nyttar ikkje dette til oppvarming. Peisen har me prøva, men det er slik som med dei fleste peisar heime, mest til pynt. Eg kjøpte meg gass i dag. 13,5 kilo propan til 11,95 EU (90kr). Eg er lurer kor lenge den kan brenne i den gassomnen eg fann i kjellaren.

Eg fann ein gassomn i kjellaren. Det er det spanjolane nyttar. El er for dyrt.

Dei varmaste dagane, som no onsdag, kallar på uteaktivitetar som lesing på stranda!

Siste veke har det svinga frå 5 grader til 22 på terrassen, der eg sit så titt eg kan. Me har og nytta fine (kalde) dagar til små turar i nærleiken. Det er det blitt litt lite av dei siste vekene. Me har no tatt spaserturane våre kvar dag i Albir eller Altea. Varme dagar tar med turen ut og set oss til å lesa bøkene våre ute. Unni Elisabeth har nett lese Arnhild Lauveng si «I morgen er jeg alltid en løve» (om schizofreni) og les no ei bok av Kate Moss. Eg held på med den spanske forfattaren Antonio Munoz Molina «Serad», roman om forfylgde landflyktige europearar. Skal gå igang med eit spansk historieverk snart.

Kalde men fine dagar for sykkelturar! Unni Elisabeth mellom appelsintrea i Alafaz de Pi.

Me legg etterkvart planar for lengre utflukter til Valencia og Alicante og andre meir fjerntliggjande stader i dei to neste månadene. Me fer sjå. Eg har eit stort ynskje å sjå att nokre av dei plassane eg var med min far, Steinar, i september 1968, då me sykla Spania rundt. Eg var berre 15 år, men minnes ein god del frå denne sykkelturen.

Polop er ein fin landsby som eg har besøkt fleir gonger! I bakgrunnen, Berninafjella.

No er det tida for hausting av appelsinar! I bakgrunnen med snø, Berninatoppen 1.129 moh.

Me leita etter bonden og ville fortelja han at han må henta inn appelsinane sine!

Dadlane er ikkje mogne ennå, men dei bugnar frå palmane overalt!

Varmt dette..Unni...!

På uterestaurant i Altea søndag..

Og tilslutt for dei som ventar på mine utgreiingar om den spanske kvinna: Eg har ikkje gløymt dette. Fyrste utgåve ligg på maskina, det er et stort og omfattande felt eg gjer meg inn på! Eg har nokre tankar om den spanske mannen óg, så fylg med!