Heimlege syslar på kjøkkenet – Cocinar

Small World er Unni og Skjalg sin favorittrestaurant når me ikkje lagar mat sjølv!

Det er så mykje kjekt ein kan gjera i heimen. Ein kan lesa, ein kan sova, ein kan se på TV og ein kan laga mat. Jo, det gjer jo eg kvar dag. Det er ei verksemd som eg set pris på og som andre og set pris på, det har no Unni Elisabeth sagt iallefall! Kitty Karina er ikkje så nøye med kvar ho et, men føretrekkjer å eta heime. Eg lagar middag mest kvar dag. Heime i Noreg gjorde eg det iallefall.

Appelsiner er det kjekkast å kjøpe på marknanden i dei enkelte byane, som her i Alfaz del Pi.

Her er me nok mykje meir ute og spis enn i Noreg. Nå kan ein jo lure på kva som er årsaka til det. No skal eg koma med nokre teoriar som dykk kan tenkje på:

  1. Det er kort veg til spiseplassar.
  2. Det er billeg å spise her.
  3. Det er god mat her.
  4. Me har ikkje godt nok kjøkken.
  5. Skjalg er ein elendig kokk.
  6. Unni Elisabeth er ein elendig kokk.

Ein eller fleire av desse kan vere riktige. Dykk får sende meg ei melding om kva dykk synest om spørsmålet.

Grundig vask av skal på appelsiner og sitroner

Her om dagen tok Unni over kjøkkenet og laga noko ho aldri har laga før. Appelsinmarmelade. Det måtte me jo gjere her i Appelsinlandet. Så ho laga åtte glas med syltetøy, så no er me sjølvberga for lange tider framover.

Kutte

Som i alt syltetøy, mykje sukker må til.

Fyrst kjøpte me 5 kilo appelsiner til 2 Euro. Dette er ikkje så dyrt. Dei beste appelsinene får me på marknaden. Her kan me smaka på varene – der er ikkje alltid så lett på supermarknaden (merkjeleg namn forresten). Så spiste me appelsiner i 4-5 dagar. Dei som var att skrelte me og kutta i småbitar. Så tok me sitron og koka saman med skal og sukker.

Me ville ha vanlijestang, men fann ikkje det. Kanelstang var like bra.

Os så skulle det heile koke ein times tid.

Som om ikkje marmelade var nok. Når Unni fyrst var i seget, så satte ho i veg med å baka bollar. Det har ho gjort mykje før, heime i Schancheholen. Det vart ei god slump med boller, så me måtte spisa og spisa boller i fleire timar, for dei er jo alltid best når dei er ferske og varme. Resten putta me i frysen.

Gjærbakst er greit. Gjær heiter levadura på spansk

Bolledeig rullast ut på steinbenken.

Og der var både bollene og marmeladen ferdig!

No er det påske. Det er blitt varmt i Albir. Dei siste dagane har det vore sol og 24-26 gradar. Eg målte vatnet i bassenget vårt i går til 16 gradar. Skal sjekke det igjen om ei veke.

Me dreg på rundtur i Spania frå i morgon mandag. Skal køyre sør mot Sevilla. Me skal vere borte ei veke. Om eg finn nett på hotella, så vert det kanskje ei eller to oppdateringar undervegs. Men no er vel alle som les sida mi på ferie! Men Falke og Odin er heime i Stavanger (og Bergen?), så eg får skrive for dei!

FALLAS EN VALENCIA – UNA FIESTA ESPECTACULAR!

Unni lika seg i festen i Valencia.

Store figurar overalt i Valencia. Denne er 10m høg!

Det har vært Fallas i Valencia i ei heil veke. Fallas er ei festveke for cataloniarane i Comunidad Valencia til ære for Saint Joseph. Kvart år på denne tida er heile byen engasjert i førebuingane til den store paraden og presentasjon av dei flotte figurane som vert brente den nest siste helga i mars kvart år. Det blir dagar med mykje røre og mykje bråk!

Skaparglede med fine detaljar på figurane! Mange har satire som tema!

Figurane var henta frå eventyr, kvardagsliv og politikk i Catalonia.

Provinshovudstaden Valencia ligg 145km nord for oss. Det tek oss kun 1,5 time å reise på den snøgge motovegen AP7. Det er ein betalingsveg, men riksveg 332 (som er den gamle stamvegen mellom Malaga og Barcelona) tek oss dit gratis, med  litt lengre tid. På fredag kom med oss inn til byen kl. 14.00 og med blei som venta ståande å stange i kø den siste halvtimen. Alle skulle jo inn til sentrum! Vel, med kom oss inn i eit parkeringshus og ut i gatene.

Eit par hundre tusen menneskje i gatene. Trongt å kome seg fram!

Det small fælt rundt oss! Små og store gutar sprengde små og store bomber. Iflg Unni var jentene og med på notene, eg såg ingen. Fyrverkeri gjekk til vers og laga ein kakofoni av bråk. Lydnivået var frykteleg høgt! Ei norsk nyttårsfeiring er berre eit vorspeil samanlikna med dette. Klokka var kun 15, det var lyst, så me såg ikkje mykje til ljoset frå fyrverkeriet! Overalt på større plassar ibyen sto det små, og store figurar. Skikkeleg flotte var dei, med motiv henta frå kvardag, frå eventyr og kjendisverda og frå aktuelle politiske hendingar siste året. Eit og anna religiøst motiv såg me og. Det var like fylt i gatene som i Stavanger sentrum under opninga av ST2008. Svart av folk. Det vil seie det var nokre fargerike damer med dei tradisjonelle catalonske bunadene. De var flotte å sjå! Dei fleste damene var og flotte å sjå på..

Dei catalonske bundadene var ei fryd for auga!

Folk lagar seg kostyme. Her ei flaggermus og ein klovn!

12 timar med fest tek på for unge bein!

Utruleg mykje arbeid for å pynta byen. Og overalt kunne me kjøpe Curros!

Me hadde snakka med Cristina på telefonen  og skulle møte henne seinare ein stad i gamlebyen. Me fann ut at me måtte avstå denne gongen og og helle vitja henne ein gong me hadde betre tid. Det blei for kaotisk og for seint for oss. Klokka ti på kvelden sette dei fyr på figurane. Det small og knitra, folk klappe og jubla. Dette hadde dei venta på lenge! Dei seier at brenninga er ein tradisjon som banar vegen for ein ny start. Svart røyk velta ut av dei fargerike figurane og opp mot den svarte himmelen. Her var det mykje farlege gassar kan eg tenkje meg! Figurane var nok ikkje laga av miljøvenleg materiale! Me skulle heim same natta, parkeringshuset stengde kl 24.00 så me køyrde ut av byen. Me gjekk glipp av sjølve klimakset på feiringa. Det var trist, men det er berre 363 dagar til neste feiring startar!

Dei flotte figurane vart brente om kvelden den 19. mars!

Så brann dei opp alle figurane mellom 22.00 og 02.00...

Lyset og mørket – Luz y oscuriad

Skjalg, skjeggebuven, har ikkje hatt tid til å barbera seg sidan Marrakech!

Det går opp og ned. Det gjeng framåt og attende, det kjem lys og det kjem mørkje. Alt sving i syklusar. Heile livet er ein syklus. Eg laga ein film om dette i 1993. Det hette sjølvsagt «Syklus».

Villajoyosa ligg sør for Benidorm. Ein gamal fiskarlandsby me vitja med Odin og Helene.

Eg har hatt mykje energi og eg har vore totalt tømd for det same. No hadde eg jobba og stått på så mykje at eg ikkje hadde overskot til å skrive på sia mi. Det lengste opphaldet sidan er byrja i august. 75 % av arbeidet dei siste vekene har gått med til å administrera huset og leigeheita i Stavanger, samt huset vårt i Kviteseid. Me fekk plutseleg stopp på utleige av Stavanger Brygge og huset i Schancheholen! Samstundes var det og tomt i Kviteseid. Nå er utleige ein føresetnad for at eg kan vere her i Spania. Eg har for tidi ikkje andre inntekter. Det eg håpar på er jo å selje historia mi «Ville Venn».

Og så kom Odin og Helene på vitjing igjen. 10 dagar i mars. Dei er flinke å reise dei!

No har me ordna oss nye leigetakarar begge plassar og eg kan konsentrera meg om skrivinga mi. Det ser eg fram til. Det er det som betyr mest for meg no. Historia er ein filmsoge om ei ung jente som slit med vanskelege tilhøve i heimen, ho får etter ei dramatisk hending greie på at ho har ein annan far enn den ho har budd saman med i 17 år og startar ei detektivjakt for å finne sitt biologiske opphav. Det finn ho i Spania.

Villajojosa med mange smale gater der du ikkje vil køyre med bil..

Sidan me kom frå Marokko har me hatt vitjing av Odin og Helene. Dei kom 2. mars og reiste den 13. mars. Det var kjekt å ha dei på vitjing og det er andre gongen dei er her. Fyrste gongen hadde dei ikkje sjekka at eg var heime i Noreg. Odin og Helene er flinke til å koma seg rundt og var to dagar i Barcelona. Her fekk dei sjå verknader etter snøstorm…Men dette skriv vel Odin om på sia si Velmont.

No er det tid å bade igjen. Meiner Kitty Karina...

Dagane vert lengre og lengre her og. Morgonen vert lysare og lysare. Det vert varmare og varmare og Kitty Karina syntes det var på tide å starte badesesongen! Den 15. mars hoppa ho i bassenget. Trur ikkje det var så veldig varmt, men på terrassen var det kring 22 grader.

Det fyrste badet sidan november i bassenget vårt!

Og no er det berre å vente på fleire vikingar frå Noreg som tør å hoppe i bassenget vårt. Det vert nok varmare det når Eimund og Åshild kjem her i mai!

Godt og varmt på terassen i vårsola.

Marrakech ei anna verd – Marrakech un otro mundo

Kaotiske, sjarmerende og fargerike Marrakech er ei oppleving som ein seint gløymer!

Så har med teke turen over Middelhavet til Afrika. Kontrasten er stor. Marrakech ligg midt inne i Marokko ved foten av Atlasfjella og har 350.000 innbyggjarar. Marrakech er kjent som den «raude byen» som er knytt til dei mange raude bygningane og den raude 24 km lange bymuren som er inntakt. Her er det kaotisk, vilt, eksotisk, pulserande, støyande, fattig og fargerikt.

Kitty Karina lika litt luksus på Mirage Royal Hotel i Marrakech!

Reisa frå Albir blei noko kaotisk. Og lang. Me starta frå huset vårt omkring kl 9.30. På veg opp til hovudvegen blei me stoppa av politiet i ein halv time. Unni hadde teke ein spansk ein, ein sving der med kryssa den kvite lina i midten av vegen. Samstundes leita eg etter mobilen i lommene mine, så eg hadde løsna sikkerhetselen (eg har den på elles i 99,9%), så det vart bot på 63EU! Fin start på dagen! Framme på Alicante flyplass, gjekk innsjekking og avreise bra med Ryanair. I Marrakech forsvann den eine kofferten for oss og me bruka lang tid i kø på «lost luggage»-kontoret. Eg tok meg nokre turar i ankomsthallen og på ein av turane fann eg kofferten! Den hadde falle av transportbelte og låg bak utanfor synsvidde… Den venlege bussjåføren på rute 19,  tok oss med til sentrum. Han hoppa like godt av førarsetet og ned på fortauet og forklara oss vegen til hotellet! Snakk om service! Me var trøytte då me kom oss inn på rommet. Det vart ei lang reise frå Spania. Me bruka 7 timar på den korte turen… Meste av tida gjekk med i køar og venting. Frå Alicante til Stavanger tek det berre 5 timar- med venting. Eg trur me tar toget på neste tur – til Madrid!

Ein tur inn i gamlebyen er ei tidsreise. Her gjekk med rundt omkring i basarane og på det opne matmarknaden, Djemaa el Fna, kor det var 100vis av utekafeear eller restaurantar der maten blei laga ved borda. Det var flott og spanande å sjå på, maten smaka ok, men ein veit ikkje korleis ein vil reagera på mathygiena før dagen etter! Det var ikkje den standarden som Unni set etter mange år i Mattilsynet! Eg merka eg hadde ete noko som laga lydar i magen!

Det fantastiske kveldmarkedet med retaurantene i Souq er eit spande skue!

Turen ikring basarane, Souq, er jo alltid spanande. Eg ser no mest på folkelivet, Unni Elisabeth og Kitty Karina kunne mest ikkje gå forbi ein einaste butikk utan å gå inn og sjå, så me brukte resten av kvelden der i det fargerike kaoset. På det fine hotellet som me hadde tinga for to netter, er me i anna verd. Luksus er det kort og godt. Me unnte oss to dagar her som ei gåve til Unni sin fødedag som var den 18. februar.

Kitty Karina

Kitty Karina, litt skremd i kveld - var nok ikkje førebudd på det kaotiske livet i gamlebyen!

Dag to tok me oss inn i gamlebyen med det yrande og kaotiske livet som ein berre må oppleve sjølv. Det er umogeleg å skrive rettvist om luktene, lyden, fargane, menneska, fattigdomen, gleda og fortvilingi. Byen Marrakech er nok og lik andre arabiske storbyar på mange måtar, men det er noko spesielt med den flate bytopografien, der ingen bygningar er høgare enn 30 meter. Byen ligg og på eit heilt flat slette. Det er berre moskeane som stikk opp over byhorisonten. Husa i gamlebyen er bygd i eit forvirrande labyrintmønster som det tar lang tid å finne ut av. Dette gjorde at me bruka kart heile tida.

Det var folk

Det var folk overalt som sat på bakken og diskutera, drakk te, med kvarandre.

Så sant me stansa opp meir enn 30 sekund for å konsultera kartet, så var dei der og skulle geleide oss fram til bestemmelsesstaden.  Det var ein stor frustrasjon for Kitty Karina at desse hjelparane  kom i dusintal. Og alle skulle dei betaling. Det hende fleire gonger at den eine guten som skulle hjelpa oss var blitt til tre-fire personar då me kom fram, og alle ville sjølvsagt ha pengar! Kitty Karina lika ikkje måten dei snakke til henne på, og eg kan forstå at ho blei litt uroa somme tider. Det lyset håret hennar vekkje stor merksemd blant dei mørke unggutane og mennene. Me snakka ein del om dette før me reiste. Ho har nok oppleva eit skikkeleg kultursjokk!

Dei aller fleste som ville vise oss vegen ville ha betalt. Men desse to ville berre hjelpe.

Seinare møtte me Ahmed og sonen Mohammed som me blei meir kjent med de neste dagane. Han var ein hjelpsom mann, som sjølvsagt og ville ha pengar for jobben sin (han var faktisk ein guide og pensjonatvert). Han var ærleg og då er det greit.

Me hadde bomma på datoar på bestilling av hotellet vårt, så me starta i feil ende av skalaen. Det ville ha vært betre om Kitty Karina hadde fått dei siste to i luksus!

Ahmed og sonen Mohammed blei vår guid i Marrakech og omegn dei neste dagane.

Ahmed visa oss 4 forskjellige gjestehus, som variera veldig i pris. Frå dei enklaste til dei som var like gode som luksushotellet. Med falt til slutt for eit som og Kitty Karina lika. Unni Elisabeth og eg måtte strekkja oss langt for dette, for billeg er det ikkje i våre augo. 55EU for eit rom med 3 senger. Då var det ein stad som me lika alle saman. Riaden, som er namnet på dei marrokanske husa, var eigd av ein sveitsisk/senegalesisk  mann som snakka fransk, engelsk og arabisk. Hyggjeleg var han og dei to kvinnelege lokale hjelparane.

Det var visst ikkje så gale å bu i ein riad heller. Ingenting å sei på komfort!

Ein riad er eit gjestehus med alle rom bygd kring ein åpen plass.

Den neste dagen gjekk me kilometervis i labyrinten Marrakech. Ein kan sei kva ein vil om eigen sans for retning og stad, men her trur eg alle ville ha gått seg vekk før eller seinare! Dei tronge gatene var tette med folk og mopedar som kom farande i uhyggeleg fart! Ein måtte ha augo både framme og bak! Unni vart råka av ein moped, som køyrde over foten hennar! Det gjekk godt.  Ahmed leia oss frå plass til plass. At han hadde avtale med nokre butikkar var greit nok for oss, så fekk me sitje i ro, drikke te og pruta! Det blei nokre fine ting me hadde lyst å kjøpa til huset vårt heime i Noreg.

Stor interesse for sko er noko som Kitty Karina har arva etter Unni, ikkje meg!

Esel er eit godt bruka køyretøy i dei tronge gatene i byen. Lastebilar er for store!

Heime hos Ahmed fekk me skikkeleg koskos med geitekjøt. Det var den beste eg har smaka. Kitty Karina og Unni Elisabeth lika han og. Fatima, Ahmed si kone, hadde laga han. Skikkeleg koseleg å bli invitera heim til ein marrokansk familie og sjå korleis dei bur og lever!

Fatima er berber og voks opp i ein landsby i Atlasfjella. Ahmed er oppvakse i Marrakech.

Fatima stelte den beste koskos som ein kan tenkje seg.

Fint av Ahmed å invitere på tradisjonell arabisk middag heime hos seg.

Namnam Koskos!

Namnam Koskos!

Den tredje dagen var turdag til Atlasfjella, ca 100 km frå Marrakech. Ahmed hadde ordna med bil. Ein 1976modell Mercedes 220, taxi. Sjåføren var ein ven av familien tenkjer eg, hadde køyrd 30 år i byen! Det var ei sann oppleving å sjå han i trafikken med hovudet ut av vindauga veiftande med handa mot dei som ikkje køyrde som han ville! 

Trangt i bilen! På det meste var me 5 i baksete i Mercedesen. Sju i alt i bilen.

Den gode gamle Mercedesen hadde gjort mange turar den, 769.722 kilometer! På turen fekk med med oss tradisjonell arabisk handtverk og landbrukssproduksjon. Me kom oss opp i fjella, der enkelte av toppane i Atlasrekkja er opp mot 4000 meter høge. Det var nydeleg ver, ei skikkeleg vårsteming med sommertemperatur, grøne trer og blomar i full blomstring.

Damene her knekker nøtter og sortere dei for bruk til forskjellige oljeprodukt.

Noko av nøttene vart kverna og blei til ei kremliknade olje til mat.

Og tilslutt var det å prøve olje, mat og te.

Mektige Atlasfjella med snø på toppane. Snøsmeltinga er komen godt i gang.

Staden me enda opp i var ei tradisjonell turistfelle, der dei ikkje hadde hatt noko restriksjonar på korleis ei tek vare på naturen. Det er eit paradoks me har sett i Vietnam, Filippinene og Taiwan. Det er dei kommersielle kreftene får fritt tak, øydelegg dei det det så sårt og er avhengige av!

Vatnet renn frå fjella der snøsmeltinga er i gang.

Me tok ein liten tur oppover ei av de små sideelvene, der me fekk vassa litt i vatnet.